قیام 29 بهمن سال 1356 یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی تاریخ معاصر ایران و برگ زرینی در شکل گیری و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی است
همه ساله در آستانه قیام 29 بهمن هزاران تن از مردم شریف تبریز و استان به دیدار مقام معظم رهبری می شتابند و ضمن تجدید بیعت با مقام عظمای ولایت ، پایبندی خود به نظام و مقدسات اسلامی را اعلام می کنند.
آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب درباره قیام 29 بهمن فرمودند: «مردم تبریز در حوادث گوناگون همیشه آغاز کننده بودند و ابتکار عمل را در دست گرفته اند و قضیه 29 بهمن از این قبیل است، اگر مردم بیدار تبریز در چهلم حوادث قم آن حادثه و قیام بزرگ را به وجود نمی آوردند این سلسله اربعینی ها در کشور به راه نمی افتاد».
بر کسی پوشیده نیست که قیام 29 بهمن سال 56 مردم مبارز و انقلابی تبریز آنهم در اوج خفقان رژیم استبدادی پهلوی آخرین پایه های حکومت شاهنشاهی را به لرزه درآوردو درهمین قیام بود که مردم مسلمان تبریز به نمادهای طاغوت و مراکز حکومتی و فساد پهلوی حمله کردند و اولین شعارهای عملی «بیز بوشاهی ایستمیروخ والسلام» ما این شاه را نمی خواهیم، طنین انداز شد .
29 بهمن بنیانگذار روش نوینی بود که بعدها تاریخ نگاران انقلاب اسلامی از آن به عنوان روش «اربعین ها» یاد کردند و مردم تبریز در 29 بهمن سال 56 در اربعین شهدای 19 قم اربعین به پا کردند و همچون آباء و اجداد خود که دیو استبداد داخلی و استعمار خارجی را در دوره مشروطیت شکستند، این بار نیز تبریز نقش تاریخی خود را با خلق قیام پرشور 29 بهمن به خوبی ایفا کرد .
در این روز ،غیرت دینی مردم در پاسخ به اهانت یک مامور شاه به ساحت مقدس مسجد قزلی بازار تبریز و شهادت یک دانشجوی دانشگاه تبریز به جوش آمد و در 10 خیابان اصلی شهر هجوم مردم به مراکز فساد و نمادهای شاهنشاهی آغاز شد و مردم به رهبری روحانیت بویژه شهید آیت الله قاضی طباطبایی اولین شهید محراب، قیام عمومی را آغاز کردند.
طبق اسناد تاریخ انقلاب اسلامی حرکت و قیام 29 بهمن تبریز به قدری وسیع بود که برخی تحلیل گران این قیام را هم سنگ با قیام 15 خرداد دانستند.
چهلم شهدای قم و تداوم استبداد شاهنشاهی پهلوی و دهن کجی به علما و اسلام باعث شد مردم شریف تبریز در 29 بهمن بپا خیزند و بدنبال دعوت عده ای از علما و روحانیان ، چهلم شهدای 19 دی ماه قم را طی مراسمی باشکوه برگزار کنند.
اعلامیه علما و مراجع مبنی بر تعطیل بودن روز شنبه 29 بهمن، 2 روز قبل در بین مردم و بازاریان و دانشگاهیان پخش شده بود و مردم در ورودی بازار بزرگ تبریز در انتهای خیابان فردوس و در مقابل مسجد قزلی جمع شده و ماموران ساواک درب ورودی مسجد را بسته بودند تا مانع حضور و ازدحام و راهپیمایی مردم شوند و در این هنگام به دلیل اصرار مردم به گشودن درب مسجد و توهین ماموران ساواک به ساحت مقدس مسجد و اعتراض یک دانشجوی دانشگاه تبریز و شلیک گلوله به وی ، آتشفشانی به پا کرد که مردم با بدوش کشیدن پیکر این جوان شهید در خیابانهای تبریز به راه افتادند و به ساختمانهای حزب رستاخیز ، کاخ جوانان ، انجمن ایران و آمریکا ، مراکز قمار و فساد و مشروب فروشی ها و سینماها هجوم بردند و این مکانهای فساد را به آتش کشیدند.
سرلشکر سید یحیی صفوی فرمانده پیشین سپاه که در آن زمان دانشجوی زمین شناسی دانشگاه تبریز بود درباره قیام 29 بهمن می گوید : نقش دانشگاه تبریز ،جمعی از استادان و دانشجویان مسلمان و مبارز آن در شکل گیری قیام باشکوه 29 بهمن واقعا ستودنی بود و در اولین ساعات صبح 29 بهمن گروههای دانشجویی با پیوستن به قیام 29 بهمن در شعله ور شدن خشم عمومی مردم علیه خاندان سلطنت نقش مهمی ایفا کردند .
آیت الله سید محمد تقی آل هاشم امام جمعه موقت تبریز نیز می گوید : قیام 29 بهمن موجب درهم کوبیدن قدرت پلیس و ساواک و هیبت دروغین رژیم دژخیم شد و به همه مردم نشان داد که می توان در مقابل اقتدار پوشالی حکومت پهلوی ایستاد و بعد از قیام مردم تبریز در سال 56 بود که مردم دیگر استانها و شهرهای بزرگ و کوچک نیز به حرکت درآمدند .
محمد زارعپور نویسنده کتاب «شکوه 29 بهمن» هم می گوید : مردم تبریز در برهه های تاریخ ملت ایران همیشه در صف اول مبارزه با استعمار خارجی و استبداد داخلی بودند.
طبق اسناد انقلاب اسلامی در مجموع در قیام مردم تبریز در روز 29 بهمن سال 1356، 14 نفر به شهادت رسیدند و بیش از 136 نفر زخمی شدند و 600 نفر نیز ساواک و نیروهای رژیم دستگیر کردند .
علی داننده کارشناس مسائل سیاسی نیز می گوید: هیچ حادثه ای به اندازه قیام 29 بهمن در احیای خیزش 19 دی مردم قم و در تثبیت هویت آن و تداوم انقلاب تا پیروزی تاثیرگذار نبوده است .
ابعاد داخلی و بین المللی قیام باشکوه 29 بهمن مردم تبریز به حدی بود که لرزه بر اندام حکومت پوشالی شاه انداخت و تداوم اربعین شهدای 29 بهمن تبریز موجب پیروزی انقلاب اسلامی شد و به قول پرویز راجی سفیر وقت ایران در لندن «قیام مردم تبریز آنقدر تاثیرگذار بود و ابعاد بین المللی داشت که پس از آن تمام ناظران سیاسی در لندن و اروپا رفتن شاه از سلطنت ایران را بعید ندانستند» .
امام خمینی بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران نیز با تمجید از قیام باشکوه 29 بهمن در پیامی خطاب به مردم تبریز و آذربایجان فرمودند: سلام بر اهالی شجاع و متدین آذربایجان عزیز ، درود بر مردان برومند و جوانان غیرتمند تبریز ، درود بر مردانی که در مقابل دودمان بسیار خطرناک پهلوی قیام کردند و با فریاد مرگ بر آمریکا ، خط بطلان بر گزافه گوییهای او کشیدند