اعضاي رسمي هيأت علمي دانشگاه و بازماندگان آنها جز در مواردي كه ذيلاً اشاره مي گردد از لحاظ بازنشستگي و وظيفه تابع قوانين و مقررات بازنشستگي و وظيفه مستخدمين رسمي كشور مي باشند:
1- استادان و دانشياران و پزشكان بيمارستاني كه قبل از رسيدن به سن 65 سالگي تقاضاي بازنشستگي نمايند يا دانشگاه ايشان را به علت حذف ماده تدريس يا انحلال يك رشته بازنشسته نمايد هرگاه سابقه خدمت آنان به سي سال نرسد حداكثر تا پنج سال از دوران تحصيلات عالي آنان جزء خدمت رسمي محسوب مي شود.
2- دانشگاه مكلف است هر يك از اعضاي رسمي هيأت علمي را كه به سن 65 سال تمام رسيده باشند، بازنشسته كند.
رئيس دانشگاه مي تواند استثنائاً در مواردي كه استفاده از خدمات علمي هر يك از اعضاي هيأت علمي ضروري باشد تا 70 سالگي از خدمت آنان استفاده نمايد.
1- شرط استفاده از بازنشستگي با حقوق تمام وقت براي كساني كه به موجب آئين نامه استخدامي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي تمام وقت مي شوند لااقل 10 سال خدمت تمام وقت در دانشگاه است.
2- بازنشستگي اعضاي رسمي هيأت علمي كه به امر تدريس اشتغال دارند با رعايت مقررات مربوط در پايان هر نيمسال تحصيلي امكان پذير خواهد بود.
3- به اعضاي هيأت علمي بازنسته به استثناي حقوق بازنشستگي هيچ نوع پرداختي مجاز نمي باشد.
تبصره _ در موارد ضروري و استثنايي دانشگاه مي تواند به پيشنهاد دانشكده يا مؤسسه مربوط و موافقت رئيس دانشگاه از اعضاي هيأت علمي بازنشسته براي انجام تدريس و تحقيق و تأليف در قبال پرداخت حق التدريس يا حق التحقيق يا حق التأليف استفاده نمايد. پرداخت حق التدريس هر مورد (علاوه بر رعايت تشريفات فوق موكول به تصويب شوراي دانشگاه خواهد بود.
1- عضو رسمي هيأت علمي دانشگاه مي تواند از خدمت دانشگاه مستعفي شود، قبول استعفا موكول به آن است كه عضو لااقل دو ماه قبل از شروع نيمسال تحصيلي بعد قصد خود را كتباً اعلام دارد. استعفا از تاريخي تحقق مي يابد كه دانشگاه به موجب حكم رسمي با آن موافقت كند.
تبصره _ وجوهي كه عضو مستعفي بابت كسور بازنشستگي به صندوق بازنشستگي كشوري پرداخت كرده است به او مسترد خواهد شد.[1]
2- اشتغال به كار افراد بازنشسته در وزارتخانه ها، مؤسسات دولتي و كليه دستگاههاي موضوع ماده (2) قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت مصوب 27/11/1380 كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شوراي اسلامي و مؤسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي و مؤسسات و شركتهاي وابسته تابعه آنها و هر دستگاهي كه به نحوي از انحاء از بودجه كل كشور استفاده مي نمايند جز ب تصويب هيأت وزيرات تحت هر عنوان ممنوع مي باشد. (ايثارگران تا قبل از سي سال خدمت و اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي از حكم اين تبصره مستثني مي باشند). كليه قوانين و مقررات عام و خاص مغاير با اين بند در سال 1381 ملغي الاثر است.
قانون نظام هماهنگ حقوق بازنشستگي و وظيفه
ماده 1 _ در صورتي كه حقوق بازنشستگي و وظيفه از كار افتادگي و وظيفه ارث (مجموع پرداختي به وارث) در نيروهاي مسلح و كليه دستگاههاي مشمول قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت و مشمولان قانون تأمين اجتماعي از حداكثر مقرر در ماده (16) قانون ياد شده تجاوز كند، دو سوم مبلغ مازاد علاوه بر حداكثر مزبور به عنوان حقوق بازنشستگي و وظيفه قابل پرداخت است.
تبصره 1 _ در محاسبه حقوق بازنشستگي و وظيفه اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي، معدل خالص حقوق و فوق العاده شغل سه سال آخر خدمت آنان و سنوات خدمت مربوط ملاك عمل قرار مي گيرد.
تبصره 2 _ مفاد اين ماده در مورد اعضاي هيأت علمي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي نيز لازم الاجرا است و عبارت «و در هيچ مورد از بالاترين حقوق بازنشستگي مستخدميت مشمول قانون استخدام كشوري كمتر نخواهد بود.» از قسمت اخير ماده (4) قانون اصلاح پاره اي از مقررات مربوط به پايه حقوق اعضاي رسمي هيأت علمي (آموزشي و پژوهشي) شاغل و بازنشسته دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي مصوب 16/12/1368 حذف مي شود.
ماده 2 _ حقوق بازنشستگي و وظيفه مشتركان صندوق بازنشستگي كشوري كه تا تاريخ اجراي اين قانون بازنشسته، از كار افتاده يا فوت شده اند، به شرح زير تعيين مي شود:
الف _ تعيين حقوق مبنا بر اساس جدول حقوق موضوع ماده (1) قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت و تعيين فوق العاده شغل مربوط با رعايت مقررات جاري و مورد عمل، شاغلان دستگاه مربوط.
ب _ اعمال سه درصد (3%) افزايش حقوق مبنا در ازاي هر سال خدمتي كه ملاك اعطاي پايه يا عناوين مشابه قرار گرفته است به عنوان افزايش سنواتي.
ج _ معدل مجموع حقوق و فوق العاده شغل سه سال آخر خدمت كه در اجراي بندهاي الف و ب بالا تعيين مي شود، با رعايت قوانين و مقررات مربو. مبناي محاسبه حقوق بازنشستگي و وظيفه قرار مي گيرد و چنانچه حقوق بازنشستگي و وظيفه از كارافتادگي و وظيفه وراث (مجموع پرداختي به وراث) از حداكثر مقرر در ماده (16) قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت تجاوز كند، دو سوم مبلغ مازاد علاوه بر حداكثر مزبور قابل پرداخت است.
تبصره 1 _ حقوق بازنشستگي و وظيفه از كارافتادگي و وظيفه وراث دارندگان پايه هاي قضايي كه تا تاريخ اجراي اين قانون بازنشسته، از كار افتاده يا فوت شده اند هماهنگ با مشمولان ماده (14) قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت و با رعايت مفاد بند ج اين ماده تعيين مي شود.
تبصره 2 _ حقوق بازنشستگي و وظيفه و مستمري كاركنان نيروهاي مسلح كه تا تاريخ اجراي اين قانون بازنشسته، كارافتاده يا فوت شده اند مطابق با بندهاي (1)، (2) و (5) ماده (13) اصلاحي قانون اصلاح نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت مصوب 1371 و ضريب افزايش سنوات خدمتي سالانه سه درصد (3%) محاسبه و پرداخت مي شود. در صورتي كه حقوق آنان از حداكثر مقرر در ماده (16) قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت تجاوز كند، دو سوم مبلغ مازاد علاوه بر حداكثر تعيين شده قابل پرداخت است.
تبصره 3 _ حقوق بازنشستگي و وظيفه از كارافتادگي و وظيفه وراث اعضاي هيأت علمي كه تا تاريخ اجراي اين ماده بازنشسته، از كار افتاده يا فوت شده اند بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به تعيين حقوق و فوق العاده شغل اعضاي هيأت علمي شاغل و با رعايت مفاد اين قانون تعيين مي شود.
تبصره 4 _ افزايش سنواتي مستخدماني كه در فاصله اجراي قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت تا زمان اجراي اين قانون بازنشسته شده اند به همان ميزان در تطبيق با مقررات اين قانون محاسبه مي شود.
تبصره 5 _ حقوق بازنشستگي كاركنان نيروهاي مسلح بر مبناي معدل مجموع حقوق و تفاوت تطبيق حقوق و مزاياي شغل سه سال آخر خدمت آنان كه حداكثر از معدل سه سال آخر مجموع حقوق و مزاياي كاركنان استخدام كشوري بيست درصد (20%) اضافه تر است محاسبه و پرداخت مي شود.
در صورتي كه كاركنان ياد شده قبل از 30 سال خدمت بازنشسته شوند، پس از اعمال ترتيب فوق نتيجه در يك سي ام سنوات خدمت قابل قبول آنان ضرب مي شود (در هر صورت سنوات مزبور حداقل پانزده سال تمام محسوب مي شود) و به ميزان حقوق وظيفه و مستمري بگيران در قوانين نيروهاي مسلح عبارت مزاياي شغل اضافه مي شود. از تاريخ اجراي اين قانون كسور حقوق بازنشستگي به ميزان ده درصد (10%) مجموع حقوق و مزاياي شغل ماهانه است.
ماده 3 _ آن دسته از دستگاههاي دولتي كه داراي مقررات استخدامي خاص و صندوق بازنشستگي جداگانه هستند و قانون نظام هماهنگ پرداخت كاركنان دولت در آن دستگاهها به اجرا در آمده است، مشمول مفاد ماده (2) اين قانون هستند.
تبصره _ اجراي مفاد ماده (2) اين قانون در مورد آن دسته از مستخدمان ثابت شركتهاي دولتي مشمول مقررات استخدامي شركتهاي دولتي مصوب 5/3/1352 كه تابع قانون تأمين اجتماعي هستند و مستمري بازنشستگي، از كار افتادگي كلي يا مجموع مستمري بازماندگان آنان از سازمان تأمين اجتماعي پرداخت مي شود. همچنين مستخدمان رسمي سازمان تأمين اجتماعي با رعايت قانون تأمين اجتماعي و پيشنهاد سازمان مزبور به تصويب هيأت وزيران مي رسد.
ماده 4 _ حداقل حقوق بازنشستگي، وظيفه از كارافتادگي و وظيفه وراث (مجموع پرداخت به وراث) مستخدمان رسمي مشمول قانون استخدام كشوري و مستخدميني كه از لحاظ بازنشستگي و وظيفه مشمول قانون مزبور و مشترك صندوق بازنشستگي كشوري هستند ، همچنين مستخدمان ثابت شهرداريها و نيروهاي مسلح و مؤسسات و شركتهاي دولتي كه شمول قانون بر آنها مستلزم ذكر نام است و مستمري بگيراني كه از محل اعتبار شركتهاي دولتي مستمري دريافت مي كنند، همواره برابر با حداقل حقوق و مزاياي مقرر براي مستخدمان شاغل است.
ماده 5 _ در صورتي كه در اجراي اين قانون حقوق بازنشستگي و وظيفه از كارافتادگي و وظيفه وراث كاركنان مشمول قانون استخدام كشوري و نيروهاي مسلح كمتر از دريافتي قبلي شود مابه التفاوت پرداخت مي شود.
آيين نامه اجرايي بند (ال) تبصره (4) قانون بودجه سال 1381 كل كشور
1- از ابتداي سال 1381 حقوق بازنشستگي و وظيفه كليه بازنشستگان و وظيفه بگيران مشترك صندوقهاي بازنشستگي كشوري و لشگري و مشمولان قانون تأمين اجتماعي كه مستخدم دولت بوده اند و مشتركان كليه صندوق هاي بازنشستگي اختصاصي كه تا پايان سال 1378 بازنشسته، از كار افتاده و فوت شده اند، بر اساس مقاطع تحصيلي، نوع مشاغل، سابقه خدمت و طبق ارقام مندرج در جدول ماده (4) اين آيين نامه تعيين شده و مابه التفاوت حقوق بازنشستگي و وظيفه تا ارقام مذكور به آنان پرداخت ميگردد.
2- ارقام تعيين شده در جدول مزبور بر اساس (30) سال خدمت است و حقوق بازنشستگي و وظيفه كاركنان به تناسب سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه مي شود.